میناکاری طلا و نقره

میناکاری روی طلا یکی از کاربردهای نوین هنر میناکاری است که جلوه و زیبایی جدیدی را به زیورآلات و جواهرات از جنس طلا می‌بخشد؛ از همین جهت میناکاری روی طلا در میان علاقه‌مندان به مد و فشن بسیار محبوب است؛ چرا که با تغییر جلوه و جذابیت طلاهای معمولی با استفاده از متدهای میناکاری، می‌توان شمایل جدیدتر، جذاب‌تر و ویژه‌تری را برای طلا و جواهرات دست و پا کرد؛ امکانی که دست فشن‌بازها را در خلق استایل‌ها و مدهای جدید باز می‌گذارد.

هنر میناکاری روی طلا چیست؟

میناکاری روی طلا یعنی کشیدن نقش و نگارهای مخصوص روی مصنوعات طلا به وسیله رنگ‌های لعاب‌دار؛ این طلاهای منقش به هنر ظریف و جذاب میناکاری، سپس تحت حرارت شدید قرار می‌گیرند تا رنگ و نقش‌شان ثابت شود؛ نتیجه نهایی کار می‌شود یک طلای میناکاری شده با طرح و نقشی منحصربه‌فرد که هوش از سرتان می‌پراند!

اما چرا به این روش میناکاری می‌گویند و طلاهای حاصل از آن چه ویژگی‌هایی دارند؟

تاریخچه میناکاری روی طلا

برای رسیدن به تاریخچه طلای میناکاری شده، باید اول چند پله عقب‌تر برویم و کمی درباره تاریخچه میناکاری صحبت کنیم.

مینا در لغت یعنی آسمان آبی و به دلیل اینکه در میناکاری، معمولا از رنگ‌های آبی و سبز استفاده می‌شود و مصنوعات حاصل از این هنر مخاطب را یادِ آسمانِ آبی می‌اندارند، به آن میناکاری می‌گویند.

میناکاری یک هنر ۱۰۰% ایرانی است که بعدها توانست پای خود را فراتر از مرزها گذاشته و در میان هنرها و صنایع دستی کشورهای خارجی نیز جا برای خود باز کند. اسناد تاریخی نشان می‌دهد اولین بار میناکاران بیزانس این مهارت ویژه را از هنرمندان ایرانی در دوره ساسانیان فرا گرفته‌اند.

چیزی که تاریخ به ما می‌گوید، قدمت میناکاری حدودا به ۵۰۰۰ سال قبل برمی‌گردد و منشا آغاز آن در دوره هخامنشیان بوده است؛ با این حال اوج شکوفایی میناکاری به دوره ساسانیان برمی‌گردد؛ یعنی دقیقا همان زمانی که هنرمندان خارجی نیز از آن الگو گرفتند.

اگرچه میناکاری بیشتر روی مس انجام می‌شود؛ اما همچنان می‌توان آن را بر روی سفال و فلزات دیگری همچون طلا و نقره (به دلیل خاصیت ویژه‌ای که در واکنش با مینا دارند) نیز پیاده‌سازی کرد؛ منظور از خاصیت ویژه طلا و نقره که کمی قبل‌تر آن را عنوان کردیم، عدم اکسید شدن آن‌ها هنگام ترکیب شدن با مینا است؛ به عبارت دیگر این دو فلز هنگام حرارت دیدن در ترکیب با مینا، اکسید نمی‌شوند؛ به همین خاطر هم می‌توان هر طرح و نقشی را با میناکاری روی طلا و نقره ایجاد کرد.

تصویر میناکاری بر روی انگشتر

در میان شهرهای مختلف ایران، اصفهان به عنوان کانون تولید صنایع دستی میناکاری شده شناخته می‌شود.

کاربرد میناکاری رو طلا

همچنان که در ابتدای این مطلب هم به آن اشاره کردیم، کاربرد میناکاری روی طلا خلق طلا و جواهراتی در طرح‌ها و رنگ‌های بسیار متنوع است که به افراد این اجازه را می‌دهد بر اساس تیپ و استایل‌های مختلف طلا یا جواهر مورد نظرشان را انتخاب کنند.

تصویر میناکاری بر روی گوشواره و دستبند طلا

نکته قابل توجه درباره طلای میناکاری شده این است که عموما نسبت به طلا و جواهرات معمولی موجود در بازار قیمت کمتری دارد؛ از این رو کار خرید را برای علاقه‌مندان به مد و فشن و افرادی که از تنوع استقبال می‌کنند، راحت‌تر می‌کند؛ با این حال تنوع بالای طلاهای میناکاری شده فقط محدود به طرح و مدل آن‌ها نیست و شما می‌توانید در صورت تمایل طلای میناکاری شده گران‌قیمت‌تری را هم در این بازار پیدا و خریداری کنید.

تنوع بالای طرح و رنگ طلای میناکاری شده همچون انگشتر طلا زنانه میناکاری شده که در تصویر زیر چند نمونه فانتزی آن را مشاهده می‌کنید، در نهایت در امر ست کردن جواهرات با لباسی که پوشیده‌اید نیز به شما کمک می‌کند؛ در نهایت شما با استفاده از این طرح‌های رنگی می‌توانید یک استایل منحصربه‌فرد و خاص برای خود خلق کنید.

تصویر میناکاری بر روی گوشواره و انگشتر طلا

بنابراین یکی از مهم‌ترین نکاتی که باید قبل از خرید طلای میناکاری شده برای خود مشخص کنید تا خریدتان بیهوده نباشد، طرح و رنگ لباسی است که قصد دارید طلا را با آن ست کنید.

انواع روش‌های میناکاری روی طلا

به طور کلی میناکاری روی طلا به دو روش سرد و گرم انجام می‌شود:

میناکاری گرم روی طلا

در روش میناکاری گرم روی طلا، نوارهای جامد و براق رنگی توسط یک فرد متخصص آسیاب و به پودری یکدست و نرم تبدیل می‌شود.

تصویر رنگ پودری برای میناکاری

سپس به این پودر کمی آب اضافه می‌شود. ترکیب پودر و آب باید به خوبی با هم مخلوط شود تا در نهایت یک محلول یک دست با حالت کشسان شبیه به رنگ مایع غلیظ را به ما تحویل دهد؛ این ترکیب در حقیقت همان رنگی است که استادکاران در میناکاری روی طلا از آن استفاده می‌کنند.

بعد از اینکه متخصص، سطح طلا را با رنگ مخصوص میناکاری رنگ‌آمیزی کرد، آن را درون کوره‌ای با دمای ۷۰۰ الی ۹۰۰ سانتی گراد قرار می‌دهد تا حرارت ببیند. اینکه طلا چند بار باید تحت این حرارت در کوره قرار بگیرد، کاملا بستگی به این دارد که طرح کشیده شده روی آن چه زمانی به شفافیت، استحکام و جلای کافی برسد؛ برای مثال در برخی موارد ممکن است متخصص ۲۰ مرتبه پروسه گذاشتن طلا در کوره را تکرار کند!

مسئله‌ای که میناکاری گرم روی طلا را دشوار می‌کند این است که استادکار روی پروسه جلادهی و قوام یافتن طلا و جواهری که درون کوره قرار می‌دهد هیچ کنترلی ندارد؛ یعنی این احتمال وجود دارد که متخصص طلا را دیرتر یا زودتر از زمانی که باید از کوره خارج کند؛ مسئله‌ای که فرآیند میناکاری روی طلا را دستخوش اختلال می‌کند. تنها راه حل ممکن برای رسیدن به یک معیار و عدد مشخص برای زمان و درجه کوره، تکرار و تجربه است.

میناکاری سرد روی طلا

دقت و سرعت بالا مهم‌ترین فاکتورهای لازم در میناکاری سرد روی طلا هستند. در این روش بعد از خشک شدن رنگ روی طلا، حالت سرامیکیِ براقی روی طلای میناکاری شده ایجاد می‌شود.

عکس میناکاری بر روی انگشتر طلا

ابزار میناکاری روی طلا در این روش معمولا ابزارها و براش‌های نوک تیز هستند که قیمت بالایی هم ندارند.

در این روش بعد از تکمیل پروسه میناکاری، برای رسیدن به قوام نهایی طلا باید ۴۸ ساعت بدون حرکت در دمای طبیعی اتاق قرار بگیرد.

این شیوه از میناکاری دوام بسیار بالایی دارد؛ البته به شرط آنکه متریال مصرفی از کیفیت خوبی برخوردار باشند؛ با این حال دوام میناکاری گرم روی طلا به سبب حرارت دیدن طلا در کوره، بیشتر از روش سرد است.

تنها مسئله‌ نامطلوب درباره این مدل از میناکاری روی طلا زمان‌بر بودن آن است؛ به این صورت که رنگ کردن یک جفت گوشواره طلا زنانه به تنهایی حدود یک روز کامل از متخصص زمان خواهد گرفت.

نکات مهم قبل از خرید طلای میناکاری شده

قبل از خرید طلای آنلاین خصوصا میناکاری شده باید به جنس و کیفیت توجه زیادی کنید. نکاتی که در زیر به آن‌ها اشاره می‌کنیم به شما کمک می‌کنند تا همیشه طلای میناکاری شده با کیفیت را خریداری کنید:

هنگام خرید لوازمی را انتخاب کنید که کیفیت و ماندگاری بالاتری دارند. ظروف و جواهراتی که با حرارت بالا تولید می‌شوند نسبت به رزین سرد کیفیت بهتری دارند و باید اولویت اول برای خرید شما باشند.

نکته دوم قبل از خرید توجه به جنس ظروف و رنگ موجود روی آن‌ها است. اگر رنگ روی طلا داخل کوره حرارت دیده باشد کاملا ثابت است و در مجاورت رطوبت و مواد شوینده دچار افت کیفیت نمی‌شوند. وقتی ماندگاری هنر بیشتر باشد ارزش بالاتری هم دارد.

نکته دیگری که در زمان خرید طلای میناکاری شده باید به آن توجه کرد کاربری آن‌ها است. باید قبل از خرید فکر کنید که به دنبال چه چیزی هستند. برای چه مصارفی قصد خرید دارید. اگر به دنبال جواهرات هستید می‌توانید آن‌ها را با لباس های خود ست کرده و در مجالس و مهمانی‌ها متفاوت باشید. اگر برای دیزاین منزل به دنبال ظروف خاص هستید می‌توانید به راحتی آن را تهیه کنید.

از دیگر نکات حائز اهمیت می‌توان به قیمت طلای میناکاری شده اشاره کرد. شما می‌توانید با مقایسه قیمت‌ها به راحتی خرید خود را انجام دهید.

پس از خرید نگهداری از طلای میناکاری شده مهم است و شما باید به درستی از آن استفاده کنید. پولیش کردن بعد از مدتی استفاده باعث براق شدن و درخشندگی این لوازم با ارزش می‌شود.

مراحل ميناکاری روی طلا

برای اجرای هنر میناکاری همیشه طلا با عیار و رنگ‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. طلای رزگلد چیست؟ در واقع این سوالی است که بیشتر هنرمندان هنگام کار با طلا با آن روبرو می‌شوند. این همان طلای روس است که رنگی صورتی و زیبا دارد و طلای آن کاملا خالص است. اجرای هنر میناکاری روی طلای رزگلد جلوه فوق‌العاده‌ای دارد. طلایی که میناکاری می‌شود در دنیای مد و فشن اهمیت زیادی دارد.

اساتید برای خلق چنین آثار گرانبهایی همیشه ایده‌های بروزی را به کار می‌گیرند و زمان زیادی را هم صرف می‌کنند. رنگ کشیده شده روی طلا هر چقدر بیشتر حرارت داده شود دوام بیشتری پیدا می‌کند و ماندگار‌تر است. برای شروع کار ابتدا سطح طلا به طور کامل صیقل داده می‌شود تا کاملا صاف شود. این کار نیاز به دقت و تخصص و مهارت دارد و افرادی که تجربه لازم را دارند می‌توانند کار را در مدت زمان کمتر و با کیفیت بالاتری انجام دهند. در آموزش میناکاری روی طلا شما با تمام مراحل آشنا خواهید شد.

برای اینکه هنر خلق شده بتواند تاثیرگذار باشد و نظر مشتری را جلب کند نیاز است که از متریال باکیفیت استفاده کنید. پس از صاف کردن سطح طلا رنگ پودری آماده شده با آب ترکیب می‌شود و با قلم موهایی خاص روی سطح طلا کشیده می‌شود. استفاده از رنگ سفید با قلم موی نوک تیز می‌تواند دور نقوش را کامل کند. داخل طرح با رنگ‌های شاد و روشن می‌شود. زمانی که نقاشی تمام می‌شود ظرف میناکاری شده چندین مرتبه درون کوره قرار داده می‌شود تا با حرارت خشک و براق شود و ماندگاری بیشتری پیدا کند.

جمع بندی

در این مطلب ضمن معرفی چیستیِ میناکاری و بررسی تاریخچه این هنرِ زیبا، با معرفی انواع روش‌های میناکاری روی طلا سعی کردیم یک راهنمای خرید طلای میناکاری شده کاربردی به شما ارائه دهیم.

با توجه به افزایش اهمیت و محبوبیت مد و فشن در جامعه امروز بین گروه‌های سنی مختلف، انتظار می‌رود که محبوبیت طلای میناکاری شده نیز به مرور زمان افزایش پیدا کند و بیشتر از حالا بازار طلا را به دست بگیرد.

(منبع: طلای حقانی)